Blogopmaak

Leeuwen in de Dorpsstraat

In onze openbare omgeving zijn er details waar je vele tientallen keren langs kunt komen, zonder dat het opvalt. Is het te gewoon dat we het niet zien? Dat kan een oorzaak zijn. Veelal is het een kwestie van kijken. Niet alleen op ooghoogte, maar ook wat verder omhoog. Een mooi voorbeeld is tegenwoordig te zien aan de Dorpsstraat. Bij het rijksmonument Dorpsstraat 36 zijn sinds dit voorjaar op de hoeken van het pand twee leeuwtjes geplaatst.

De leeuwtjes zijn niet zomaar een versiering. Het is een verwijzing naar het verleden van het pand. Lange tijd stonden er namelijk twee leeuwen op de hoeken. Het duidelijkste bewijs daarvan is een tekening van Jan Hoynck van Papendrecht uit 1888. Het is tegelijk ook de enige afbeelding die van de leeuwen bekend is. De leeuw uit 1888 lijkt een fors exemplaar dat een wapenschild in zijn klauwen houdt. Mogelijk heeft de tekenaar de leeuw wat groter gemaakt om het wapenschild duidelijker uit te beelden, maar zekerheid daarover bestaat niet. Dat is jammer, maar het is niet anders.

Bekend is wel dat de leeuwen rond de Tweede Wereldoorlog aan een of andere handelaar zijn verkocht. Blijkbaar hechtte de toenmalige eigenaar niet zo aan de aanwezigheid van de leeuwen en was een zakcentje welkom. Mogelijk zijn de leeuwen ergens in Groningen terecht gekomen, maar ook dat is onduidelijk.


De leeuwen die nu zijn geplaatst, zijn in vergelijking met de leeuw op de tekening bescheiden van omvang, maar ze houden ook een wapenschild vast. Bij gebrek aan duidelijkheid over de originele exemplaren is het in ieder geval een mooie verwijzing naar het verleden.


Het pand aan de Dorpsstraat 36 is na de Nederlandse Hervormde Kerk het oudste nog bestaande pand in Bunschoten. Het is rond 1610 gebouwd en daarmee waarschijnlijk een van de eerste huizen die van baksteen werden gebouwd. In de loop van de tijd is het een aantal keren gerestaureerd. Bij de restauratie in de jaren 1954/1955 kreeg het haar huidige aanzien.


Het initiatief van de eigenaar om de leeuwen te plaatsen als herinnering aan het verleden, verdient zeker waardering. Aan zijn vraag om hieraan aandacht te schenken is bij deze voldaan.

Arie ter Beek • sep. 08, 2021

Overige artikelen

door Arie ter Beek 24 apr., 2024
Titelpagina Van Bunschoten family
door Arie ter Beek 12 mrt., 2024
Defile van de afdeling in 1928 in Den Haag
door Arie ter Beek 09 jan., 2024
Wat is Eemsnoer en de Canon van de Eem
door Jaap Groeneveld 09 jan., 2024
Eembrugge op een kaart van rond 1750
door Arie ter Beek 09 jan., 2024
Voorbeeld van een draaipaal of springstok
door Jaap Groeneveld 09 jan., 2024
De haven van Eemnes
door Arie ter Beek 18 dec., 2023
Het Raboes vanuit de lucht 
door Arie ter Beek 13 dec., 2023
In de tijd dat de Zuiderzee nog bestond, was het in het donker moeilijk om de Eem te vinden. Volgens oude bronnen werd al in 1696 een lantaarn aan de westkant van de monding geplaatst. Dat heeft vast iets geholpen, maar afdoende was het niet. In de Bunschoter van 4 februari 1972 lezen we dat Renger Boelhout op dat moment verantwoordelijk was voor het ontsteken van de lichten langs de Eem. Zijn vader en grootvader deden dat voor hem al vanaf 1851. Was er oorspronkelijk alleen een lantaarn aan de westkant. Dat veranderde pas in 1931. In die tijd vond een flinke verbetering van de Eem plaats en daarbij ook het verbeteren van de verlichting. Er werden aan beide zijden aan de monding Eem mast geplaatst met daarop een lantaarn. Ook landinwaarts kwamen er twee lichtopstanden. De achterste had een hoogte van 17 meter en de voorste had gerekend vanuit zee een hoogte van 10 meter. Stonden die twee geleidelichten zoals ze ook wel werden genoemd, in een lijn, dan wist de schipper dat hij recht voor de Eem voer. Op zich natuurlijk een flinke verbetering, maar verder langs de Eem werd niets geplaatst. Dat betekende dat een schipper in het donker maar moest ontdekken waar de vele bochten in de Eem waren. De lichtopstanden waren grote vierkante masten die echt iets weg hadden van vuurtorens. In het midden van de mast zat een trap waardoor bij het licht kon worden gekomen. Ergens eind jaren 1970 zijn de masten vervangen door lichten op een soort van lantaarnpaal. Die zijn niet meer als een vuurtoren te zien.
door Arie ter Beek 12 dec., 2023
Voorbeeld van een draaipaal
door Arie ter Beek 02 nov., 2023
Detail van de bouwtekening uit 1923
Meer berichten
Share by: