Achter de bedrijfsterreinen van Haarbrug ligt een pad met de naam Duisterpad. De vraag kwam langs of dit niet verkeerd was geschreven. Met andere woorden: moet het geen Duijsterpad zijn. Net zoals het nabij gelegen Achterduyst met een ‘y’ c.q. ‘ij’ is geschreven. Op zich lijkt dat logisch. Vooral als je let op de familienaam Duijst. De verwarring is begrijpelijk. Zeker als wordt bedacht op de bekende polderkaart uit 1666 de naam wordt geschreven als ‘de Bovendvyst’ en de ‘Neerdvyst’. Desondanks is de enige juiste schrijfwijze gewoon Duist met een ‘i’. Dat vraagt een nadere toelichting.

De naam

Bij de naamgeving van het Duisterpad is aangesloten bij de naam Duist die in deze omgeving voorkomt. En dat zelfs al eeuwenlang. Bekend is dat de kleine gemeente die tussen Bunschoten en Hoogland lag, de naam droeg van Duist, de Haar en Zevenhuizen. Een lange naam die veelal tot Duist werd afgekort.

De naam Duist zelf werd in die tijd ook wel aangeduid als Duitz.

De namen Duist, de Haar en Zevenhuizen zijn gemakkelijk te verklaren. Bij Duist en de Haar is de naam van de gesteldheid van het gebied afgeleid en bij Zevenhuizen de omvang van de bebouwing.

Met een zogenaamde ‘haar’ werd aanvankelijk een hoger gelegen stuk hei bedoeld. Later heeft de benaming een bredere betekenis gekregen en gold deze voor een begroeid terrein.

Een duist was ook een benaming voor een begroeid terrein, maar dan meer een terrein met een bepaald soort gras dat erop groeide. Er is een grassoort die vossenstaart wordt genoemd. Een ander woord voor vossenstaart is duist. Komt er op een stuk grond veel vossenstaart voor, dan werd dat een duist genoemd.

Een Duist

De plant Duist is een eenjarige of tweejarige plant uit de grassenfamilie. In Nederland komt de Duist op verschillende plaatsen voor op bouwland, op kleigronden en op zandige lleem.

Duist heeft een vergelijkbaar leefpatroon als graanplanten. De plant heeft een grote vochtbehoefte en groeit bij voorkeur op een compacte, relatief kalkrijke bodem. De Nederlandse naam Duist verwijst mogelijk naar de “duister zwart-grijze” kleur van de bloeiwijze.

(Achter)duist

De naam Duist kwam niet alleen voor in de naam van de gemeente. In de naam van de polders aan weerszijden van de Zevenhuizerstraat komt het woord voor: Bovenduist en Neerduist. Ook het waterschap in die polders droeg de naam Duist. Maar steeds is de schrijfwijze Duist en geen Duijst. Dat is een verschil met de straatnaam Achterduyst voor het buurtje in de gemeente Nijkerk dat tegen de Laak aan is gesitueerd. Dat is met een ‘y’. Bepaald verwarrend want op oude kaarten wordt de naam steeds als Achterduist geschreven. Andere namen in die omgeving zijn Duist, Nieuwe Duisten Grote Duist. Bewijs genoeg om te concluderen dat de schrijfwijze van de straatnaam op een misverstand moet berusten. Het is zeker geen reden om te concluderen dat het Duisterpad niet goed is geschreven.

Familienaam Duijst

Met de familienaam Duijst heeft het Duisterpad of de historische naam Duist geen enkele relatie. Interessant is dat deze familienaam verschillende schrijfwijzen kent: Duijscht, Duischt, Duist en Duyst. Maar dat komt bij familienamen vaker voor.