Blogopmaak

De weg in Eemdijk

Onlangs kwam er een vraag over het verloop van de weg in Eemdijk. Met name of de weg ten noorden van de bebouwde kom vroeger tegen de dijk aan heeft gelegen. Die vraag is niet zo moeilijk te beantwoorden. Oude topografische kaarten en luchtfoto’s, laten zien dat de weg vrijwel overal de dijk volgt. Het antwoord is dus bevestigend.

Maar er is veel meer over vertellen. In de eerste plaats is het vreemd dat de weg bijna overal onderaan de dijk ligt en niet er bovenop. Op andere plaatsen is het heel gebruikelijk dat de weg op de kruin van de dijk ligt. Op zich ook logisch want een weg onderaan de dijk heeft altijd last van regenwater dat uit de dijk loopt waardoor het een modderige situatie wordt. Al kan dat op de kruin van de dijk ook het geval zijn als er onvoldoende verharding is aangebracht. De situatie op de Oostdijk voordat daar midden jaren 1980 een fietspad werd aangelegd, is daar een voorbeeld van.

De vraag betrof met name net gedeelte ten noorden van de bebouwde kom van Eemdijk. Dat is net voor de afslag naar de Maatweg. Het valt op dat de dijk daar een flinke bocht maakt. Dat is te verklaren doordat daar in onheuglijke jaren, in ieder geval al voor 1666 een doorbraak heeft plaatsgevonden. Op die plaats ontstond een waai. Omdat het moeilijk was op die plaats de dijk te herstellen, werd hij er voor het gemak omheen gelegd. Dat is op meer plaatsen het geval. De betreffende waai is in de loop van de tijd dichtgegroeid of dichtgegooid tot deze rond ongeveer 1910 helemaal weg was. In die tijd is aan de oude oever van de waai nog de melkfabriek ‘Eemdijk’ in bedrijf geweest.


Bij de ruilverkaveling in de jaren 1950 is de weg door Eemdijk verbeterd. Niet door de bestaande weg op te knappen, maar door op veel plaatsen een nieuwe weg aan te leggen. De ligging van die weg is gemakkelijk te herkennen aan het rechte verloop. Het betekende dat een aantal panden met de voorgevel een stuk van de weg af kwamen te liggen. In een enkel geval was het zelfs zo dat de achterkant van een boerderij ineens vooraan de weg lag. Dat heeft lange tijd gezorgd voor een ‘rommelig’ aanzien van Eemdijk. Niet alleen aan de noordkant van Eemdijk werd de weg rechtgetrokken, ook aan de zuidkant vond dat plaats. Voor wie er oog voor heeft, is het historische verloop van de weg redelijk te volgen.

Arie ter Beek • sep. 08, 2021

Overige artikelen

door Arie ter Beek 24 apr., 2024
Titelpagina Van Bunschoten family
door Arie ter Beek 12 mrt., 2024
Defile van de afdeling in 1928 in Den Haag
door Arie ter Beek 09 jan., 2024
Wat is Eemsnoer en de Canon van de Eem
door Jaap Groeneveld 09 jan., 2024
Eembrugge op een kaart van rond 1750
door Arie ter Beek 09 jan., 2024
Voorbeeld van een draaipaal of springstok
door Jaap Groeneveld 09 jan., 2024
De haven van Eemnes
door Arie ter Beek 18 dec., 2023
Het Raboes vanuit de lucht 
door Arie ter Beek 13 dec., 2023
In de tijd dat de Zuiderzee nog bestond, was het in het donker moeilijk om de Eem te vinden. Volgens oude bronnen werd al in 1696 een lantaarn aan de westkant van de monding geplaatst. Dat heeft vast iets geholpen, maar afdoende was het niet. In de Bunschoter van 4 februari 1972 lezen we dat Renger Boelhout op dat moment verantwoordelijk was voor het ontsteken van de lichten langs de Eem. Zijn vader en grootvader deden dat voor hem al vanaf 1851. Was er oorspronkelijk alleen een lantaarn aan de westkant. Dat veranderde pas in 1931. In die tijd vond een flinke verbetering van de Eem plaats en daarbij ook het verbeteren van de verlichting. Er werden aan beide zijden aan de monding Eem mast geplaatst met daarop een lantaarn. Ook landinwaarts kwamen er twee lichtopstanden. De achterste had een hoogte van 17 meter en de voorste had gerekend vanuit zee een hoogte van 10 meter. Stonden die twee geleidelichten zoals ze ook wel werden genoemd, in een lijn, dan wist de schipper dat hij recht voor de Eem voer. Op zich natuurlijk een flinke verbetering, maar verder langs de Eem werd niets geplaatst. Dat betekende dat een schipper in het donker maar moest ontdekken waar de vele bochten in de Eem waren. De lichtopstanden waren grote vierkante masten die echt iets weg hadden van vuurtorens. In het midden van de mast zat een trap waardoor bij het licht kon worden gekomen. Ergens eind jaren 1970 zijn de masten vervangen door lichten op een soort van lantaarnpaal. Die zijn niet meer als een vuurtoren te zien.
door Arie ter Beek 12 dec., 2023
Voorbeeld van een draaipaal
door Arie ter Beek 02 nov., 2023
Detail van de bouwtekening uit 1923
Meer berichten
Share by: