Blogopmaak

De betekenis van de Kronkels

In de gemeente Bunschoten zijn verschillende namen in gebruik die heel vertrouwd klinken, maar die een interessante oorsprong hebben. Een voorbeeld daarvan is De Kronkels. Vooral bekend als de naam van een straat en van een industrieterrein. Een naam waarvan de oorsprong in een ver verleden ligt.


De oorsprong ligt al bij de ontginning van Eemland. De ontginning van het grondgebied in het zuidwesten van Bunschoten tegen de polder de Haar verliep niet langs een kaarsrechte lijn. Integendeel zelfs. Wat de reden daarvan is niet te achterhalen. Waarschijnlijk hebben natuurlijke omstandigheden als de aanwezigheid van een kreekje, een zandopduiking of iets dergelijks ervoor gezorgd dat er flinke bochten tussen de ontginningen ontstonden. Langs de randen van de ontginningen werd later de Bisschopsweg aangelegd en die kreeg daardoor ook een enorm bochtig verloop. Dat is pas eind jaren 1960 rechtgetrokken.


Ten noorden van de Bisschopsweg, tussen de huidige Gasthuisweg en Vinkenweg ontstond een soort ‘restontginning’. Een gebiedje tussen de ontginningen van Bunschoten, de Haar en de polder Eemland. In een oude akte van Eembrugge uit 1441 komt over de Bisschopsweg het zinnetje voor: ‘De Niewech ter Eme, waarvan het belendende land opstrekt aan de Krunckele’. Met die nieuwe weg wordt de Bisschopsweg bedoeld waarvan het eerste deel in die tijd liep tot aan de Kronkels. Daaruit volgt dat die naam al meer dan 600 jaar geleden werd gebruikt.


Op de bekende Polderkaart van Eemland uit 1666 staat de naam De Kronckels op die plaats. Na het rechttrekken van de Bisschopsweg in de jaren 1960 verdwenen de kronkels. In dezelfde tijd werd het industrieterrein ontwikkeld en was het een goede gedachte om de oude naam op deze wijze te behouden.

Arie ter Beek • sep. 08, 2021

Overige artikelen

door Arie ter Beek 24 apr., 2024
Titelpagina Van Bunschoten family
door Arie ter Beek 12 mrt., 2024
Defile van de afdeling in 1928 in Den Haag
door Arie ter Beek 09 jan., 2024
Wat is Eemsnoer en de Canon van de Eem
door Jaap Groeneveld 09 jan., 2024
Eembrugge op een kaart van rond 1750
door Arie ter Beek 09 jan., 2024
Voorbeeld van een draaipaal of springstok
door Jaap Groeneveld 09 jan., 2024
De haven van Eemnes
door Arie ter Beek 18 dec., 2023
Het Raboes vanuit de lucht 
door Arie ter Beek 13 dec., 2023
In de tijd dat de Zuiderzee nog bestond, was het in het donker moeilijk om de Eem te vinden. Volgens oude bronnen werd al in 1696 een lantaarn aan de westkant van de monding geplaatst. Dat heeft vast iets geholpen, maar afdoende was het niet. In de Bunschoter van 4 februari 1972 lezen we dat Renger Boelhout op dat moment verantwoordelijk was voor het ontsteken van de lichten langs de Eem. Zijn vader en grootvader deden dat voor hem al vanaf 1851. Was er oorspronkelijk alleen een lantaarn aan de westkant. Dat veranderde pas in 1931. In die tijd vond een flinke verbetering van de Eem plaats en daarbij ook het verbeteren van de verlichting. Er werden aan beide zijden aan de monding Eem mast geplaatst met daarop een lantaarn. Ook landinwaarts kwamen er twee lichtopstanden. De achterste had een hoogte van 17 meter en de voorste had gerekend vanuit zee een hoogte van 10 meter. Stonden die twee geleidelichten zoals ze ook wel werden genoemd, in een lijn, dan wist de schipper dat hij recht voor de Eem voer. Op zich natuurlijk een flinke verbetering, maar verder langs de Eem werd niets geplaatst. Dat betekende dat een schipper in het donker maar moest ontdekken waar de vele bochten in de Eem waren. De lichtopstanden waren grote vierkante masten die echt iets weg hadden van vuurtorens. In het midden van de mast zat een trap waardoor bij het licht kon worden gekomen. Ergens eind jaren 1970 zijn de masten vervangen door lichten op een soort van lantaarnpaal. Die zijn niet meer als een vuurtoren te zien.
door Arie ter Beek 12 dec., 2023
Voorbeeld van een draaipaal
door Arie ter Beek 02 nov., 2023
Detail van de bouwtekening uit 1923
Meer berichten
Share by: