Bij het Centrum voor Erfgoed & Cultuur kunnen uiteenlopende vragen worden gesteld over het erfgoed of de cultuur in de gemeente Bunschoten. In deze rubriek wordt getracht op deze vragen een antwoord te geven. Soms is een antwoord gemakkelijk, maar in andere gevallen is er eerst wat onderzoek nodig. Dat was het geval bij een vraag waarom er in de noordgevel van de visafslag een ‘hoog’ geplaatste deur zit en waarvoor deze werd gebruikt. Zat er soms ooit een trap voor?

Een interessante vraag. De aanwezigheid van deze deur is inderdaad vreemd. Doordat de deur hoog zit, kan die niet als ingang worden gebruikt. Dat kan alleen als er een vrij hoge stoep voor zou zitten. En als de deur als ingang gebruikt wordt, leidt deze in de afslag op dit moment zelf nergens naartoe. Een bijzondere situatie.

Uit de bouwtekening van de visafslag uit mei 1923, blijkt dat er voor de deur een stoep was gepland met zeven treden. De deur ging naar binnen open. Vanuit de deur was er een gang gepland tussen de rijen banken. Net als een gang aan de andere kant van de afslag. De vraag is alleen of die ingang wel ooit is gebruikt. En daarmee tegelijk de vraag of die stoep wel ooit is gerealiseerd. Er zijn geen foto’s bekend waarop een trap aan de noordgevel is te zien. Ook aan het metselwerk zoals dat er nu nog bij staat, blijkt niet dat daar ooit een stoep heeft gezeten. Dat zegt niet alles maar het feit dat op foto’s die kort na de bouw van de visafslag zijn gemaakt, geen trap is te zien, versterkt het vermoeden dat de trap nooit is gerealiseerd.

Bij de bouw van de nieuwe visafslag was het de bedoeling dat er 144 zitplaatsen kwamen. Daarvoor waren er 16 banken in gepland. Die waren door de gang in verlengde van de hoge ingang van elkaar gescheiden. Dat aantal zitplaatsen varieerde in de loop van de tijd nogal. Als er in 1923 144 zitplaatsen zijn gemaakt, waren er daarvan in 1949 nog maar zestig over. Dat was op dat moment te weinig en daarom werd het aantal zitplaatsen in dat jaar verhoogd tot 100. Later is dat weer teruggebracht tot de situatie zoals die nu nog is.

Een reden dat de trap niet is gerealiseerd, kan zijn dat er rond het gebouw een vrije ruimte moest overblijven van 2,5 meter. Dat kon met de trapopgang erbij wellicht net gaan, maar het werd wel een obstakel.

Hoe het ook zij, als de trap niet is gemaakt, is het vreemd dat de deur wel is gemaakt. Met de bouw van de trap moest immers eerder worden begonnen dan met het plaatsen van de deur.

Een gedachte die wel eens is geopperd is dat de deur gebruikt kon worden bij extreem hoog water. Dat je dan met een bootje naar de deur kon varen. Dat is inderdaad een mogelijkheid, maar wat had dat voor zin. Want als het water zo hoog kwam, stond het in de visafslag net zo hoog en heeft het geen nut naar binnen te gaan.

Kortom, oorspronkelijk was de deur als een in- en uitgang bedoeld, maar door het achterwege laten van de stoep, had deze vanaf het begin geen functie.